Gỗ Lim xưa nay là cây gỗ thuộc ưu tiên hàng đầu khi làm nội thất hay gỗ xây dựng. Vì độ bền được chứng minh qua năm tháng. Rất nhiều câu hỏi xoay quanh cây gỗ Lim mà người ta thường nhắc tới. Gỗ Lim có mấy loại? Gỗ Lim có độc không? Gỗ Lim sử dụng để làm gì là tốt nhất? Hãy cùng Nội Thất Toàn Thắng cùng tìm hiểu qua bài viết sau:
Sơ lược về cây gỗ Lim
Gỗ lim một trong bốn loại gỗ tứ thiết của Việt Nam (gỗ tứ thiết bao gồm 4 loại sau: Lim, sến, trắc và gụ). Lim thuộc họ Fabaceae, chi Erythrophleum, loài Erythrophleum fordii.
Cây gỗ lim là loài cây gỗ rất cứng, chắc, nặng, không bị mối mọt tấn công, chúng có màu hơi nâu đến nâu thẫm, lim có khả năng chịu lực nén rất tốt. Vân gỗ dạng xoắn khá đẹp, nếu để lâu hay ngâm dưới bùn thì mặt gỗ có màu đen.
Nguồn gốc cây gỗ lim
loài lim sinh trưởng ở khu vực Tây Nguyên hoặc Lim Lào, lim Nam Phi ( nhập khẩu từ Nam Phi ), lim Ghana, v.v… Trong quá trình sản xuất hoặc thi công đồ gỗ nếu hít phải bụi cưa thường sẽ bị hắt hơi liên tục, tạo cảm giác khó chịu, rát cho mũi cho những ai tiếp xúc với chúng.
Gỗ Lim thuộc nhóm mấy?
Theo quyết định của Bộ Lâm Nghiệp số 2198-CNR với bảng phân loại tạm thời các loại gỗ sử dụng thống nhất trong cả nước thì gỗ Lim được xếp vào nhóm II cùng với một số loại gỗ khác như: Đinh, Căm xe, táu, nghiến, kiền kiền,…
Đặc điểm nhận diện gỗ lim
- Về cấu trúc bên trong, cây gỗ lim khá cứng chắc, do đó khối lượng cũng nặng hơn so với các loại gỗ thông thường, khả năng chống mối mọt cũng cao hơn rất nhiều.
- Gỗ lim có màu nâu thẫm, có khả năng chịu lực nén tốt đồng thời mang giá trị về mặt thẩm mỹ cao do có những vân gỗ xoắn trông vô cùng đẹp mắt. Đặc biệt, khi được ngâm dưới bùn nhiều năm trước khi đem đi gia công thành thành phẩm, mặt gỗ lim sẽ chuyển sang màu đen, sau khi xử lý sẽ trở thành màu sắc vô cùng sang trọng.
- Về hương thơm, gỗ lim không có mùi hương thoang thoảng như gỗ xoan đào hay trầm tích mà hơi hắc, một số loài lim Lào hay các loài lim mọc ở Tây Nguyên còn có thể gây ra dị ứng đối với mũi.
Ưu nhược điểm của gỗ lim
Ưu điểm
- Ưu điểm của gỗ lim đầu tiên phải kể đến là độ cứng chắc hay chính là tuổi thọ cao. Gỗ lim có cấu trúc bên trong vô cùng chắc chắn, do đó nó có khả năng chịu được những tác động từ bên ngoài rất tốt.
- Khả năng chống mối mọt của gỗ lim so với gỗ xoan đào cũng khá hơn nhiều, đồng thời sức tải của gỗ lim cũng được cho là khá bền bỉ. Không những thế, người ta còn yêu thích gỗ lim bởi nét đẹp nghệ thuật của nó.
- Bề măt gỗ lim nói chung thường có nhiều vân gỗ mềm mại hình xoắn trông rất đẹp và sang trọng. Những vân gỗ này cũng rất bền với thời gian do gỗ ít bị cong vênh và biến dạng nếu được bảo quản trong những môi trường ổn định.
Nhược điểm
- Mặc dù có khá nhiều ưu điểm, gỗ lim vẫn không thể tránh khỏi những nhược điểm mà rất nhiều loại gỗ tự nhiên gặp phải. Đầu tiên, gỗ lim có mùi hắc và không thơm như các loại gỗ khác, do đó gỗ lim có thể gây dị ứng cho người tiếp xúc trực tiếp, đặc biệt khi chưa qua xử lý hóa học.
- Bên cạnh đó, do những đặc tính của mình mà gỗ lim thường có giá thành rất cao. Gỗ lim cũng thường được sử dụng để chế tác những sản phẩm nội thất cao cấp, có giá trị khiến cho loại gỗ này ngày càng trở nên khan hiếm hơn.
- Ngoài ra, việc chế tác gỗ lim cũng khá cầu kỳ và phức tạp do cấu trúc gỗ khá cứng chắc, để tạo ra được những sản phẩm nội thất từ gỗ lim với những nét trạm trổ tinh tế đòi hỏi người nghệ nhân phải tốn rất nhiều thời gian cũng như công sức, đây cũng chính là một phần lí do khiến cho các sản phẩm nội thất bằng gỗ lim có giá thành đắt đỏ hơn so với bình thường.
- Đặc biệt, do khả năng dễ chuyển đen khi ngâm lâu trong bùn, nếu không được xử lý kỹ thuật tốt, gỗ lim sẽ rất dễ trở nên xấu xí và thiếu tính thẩm mỹ.
Phân loại gỗ Lim
Thị trường Việt Nam hiện có 3 loại lim chính: Lim xanh, Lim Xẹc, Lim Nam Phi.
- Gỗ lim xanh là gỗ có dác màu xám nhạt, gỗ non có màu vàng nâu, khi gỗ già có màu vàng đen. Lõi bên trong có màu xanh vàng khi mới được chặt nhưng sau đó sẽ chuyển sang màu nâu thẫm. Gỗ có dăm thô, thớ xoắn, chéo và hơi óng ánh. Loại gỗ này có đặc điểm là rất bền, óng đẹp và không bị mối mọt hoặc mục ở trong điều kiện tự nhiên.
- Gỗ lim xẹt có màu vàng nâu, chắc, bền, vân nhỏ không đều, mạch to mật độ trung bình, nhu mô quanh mạch rõ.
- lim Nam Phi nhẹ hơn lim Lào tới 1,2-1,5 lần có thể do điều kiện sinh trưởng và phát triển của hai loại lim này khác nhau.
Cách phân biệt Lim Lào và Lim Nam Phi
Về hình thức bên ngoài, gỗ lim Lào và gỗ lim Nam Phi không có nhiều khác biệt, đặc biệt là sau khi đã được gia công và sơn bóng, khách hàng sẽ rất khó nhận biết được hai loại gỗ này nếu không phải người có nhiều kinh nghiệm và kiến thức trong nghề.
- Về màu sắc của gỗ lim
Khi chưa qua xử lý và sơn màu, gỗ lim Lào có màu đỏ đậm hơn, chính vì vậy sau khi phun bóng nó cũng thường sáng và đẹp hơn gỗ lim Nam Phi hay bất kỳ loại gỗ lim thông thường nào khác.
- Về vân gỗ
Tuổi trưởng thành của gỗ lim Lào thường cao hơn gỗ lim Nam Phi, do đó, vân gỗ khi khai thác của gỗ lim Lào cũng dày hơn rất nhiều. Tùy vào yêu cầu về mặt thẩm mỹ và phong thủy mà gia chủ có thể lựa chọn loại vân gỗ sao cho phù hợp với gia đình mình.
- Về khối lượng
Như đã đề cập ở trên, gỗ lim Lào có khối lượng lớn hơn so với gỗ lim Nam Phi từ 1,2 đến 1,5 lần bởi cấu trúc gỗ đặc và chắc hơn rất nhiều.
Nhìn chung, cả hai loại gỗ này đều có tuổi thọ và độ bền cao, cấu trúc rắn trắc. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu khoa học thì gỗ lim Lào có khả năng chịu được các tác động từ bên ngoài tốt hơn. Trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm và những điều kiện thời tiết bất lợi, gỗ lim Lào tỏ ra là một loại gỗ bền chắc, khó bị cong vênh cũng như tác động bởi những yếu tố kể trên trong khi gỗ lim Nam Phi không hoàn toàn làm được tất cả những điều này.
Ứng dụng của gỗ Lim trong đời sống
Do những đặc tính ưu việt như cứng, chắc, nặng và bền, không bị mối mọt nên từ rất lâu về trước gỗ Lim đã được dùng các công trình xây dựng như: cột, kèo, xà hay trong các kiến trúc nhà theo lối cổ, truyền thống. Loại gỗ này cũng được ứng dụng trong nhiều công trình thủy lợi như: cầu cống, đóng tàu thuyền, làm ván sàn, tà vẹt…
hay dùng để đóng các đồ trang trí trong gia đình. Nhờ độ bền mà gỗ lim cũng rất được ưa chuộng trong làm cửa, lát sàn nhà, đem lại cho con người giá trị sử dụng cao nên tới vài chục năm. Những sản phẩm như cửa gỗ lim, bàn ghế, sập, tủ… đều là những món nội thất gỗ với giá thành không hề nhỏ.
Cầu thang gỗ Lim là điều mà người ta thường nhắc đến ứng dụng của Lim. Cầu thang gỗ Lim có giá thành rẻ, gỗ chắc đằm, không mối mọt, gỗ được tìm kiếm khá nhiều nơi.
Ưu điểm của gỗ Lim trong việc sản xuất ván sàn:
- Về độ cứng chắc: Được xếp vào nhóm gỗ quý hiếm nên chất lượng ván sàn gỗ Lim rất cứng chắc. Khi cầm tấm ván lên, bạn có thể cảm nhận được độ nặng, đằm của cốt gỗ. Sử dụng làm ván sàn không sợ bị lún, móp kể cả kê vật nặng. Đặc biệt là Sàn gỗ Lim Lào.
- Về màu sắc: Ván gỗ có màu nâu đậm hoặc màu cánh gián rất sang trọng. Các loại gỗ tự nhiên có màu sắc đậm đẹp tương đối khó tìm những giới thượng lưu rất ưa chuộng.
- Khả năng chịu nước: Là gỗ tự nhiên nhưng loại sàn này lại có khả năng chịu nước khá tốt, ít ngậm nước. Kết hợp lớp sơn phủ bóng trên bề mặt tạo thành lớp màng bảo vệ và chống nước hiệu quả.
- Khả năng giãn nở: Người dùng có thể yên tâm về độ giãn nở của loại vật liệu này. So với các loại gỗ phổ thông, gỗ Lim đặc nặng nên độ giãn nở thấp, ít cong vênh khi tiếp xúc nhiệt độ quá cao. Do vậy loại gỗ này không chỉ được ứng dụng lắp sàn mà còn được dùng làm cửa mặt tiền, cửa sổ, cầu thang,…
- Độ bền: Tuy khó khăn trong việc chế biến sản xuất sàn, nhưng sàn gỗ Lim lại có tính ổn định và tuổi bền rất cao, trung bình từ 20-50 năm, càng dùng càng bóng đẹp. Trong quá trình sử dụng nếu muốn làm mới lại mặt sàn thì có thể trà nhám và sơn phủ lại, mặt sàn sẽ có mầu như mới. Đây là đặc điểm mà chỉ có sàn gỗ tự nhiên có thể làm được. Sàn làm từ gỗ thiên nhiên, nên thân thiện với sức khỏe con người.
- Về giá thành: Mặc dù là gỗ tự nhiên, có tính thẩm mỹ và độ bền cao nhưng giá thành của sàn gỗ Lim lại không hề cao so với các loại sàn gỗ khác. Do nguồn nguyên liệu phong phú, việc khai thác cũng như nhập khâu gỗ Lim thuận tiện hơn so với các khu vực khác. Đặc biệt là Sàn gỗ Lim Nam Phi.
Tham khảo thêm: Báo giá Sàn gỗ Lim Nam đầy đủ mới nhất
Kết Luận
Trên đây là một số chia sẽ mà Nội Thất Toàn Thắng đã tích lũy được trong quá trình khai thác và chế biến các sản phẩm từ gỗ Lim, để phần nào giúp các bạn hiểu rõ hơn và có có thể phân biệt được các loại gỗ trên thị trường. Tránh trường hợp mua nhầm lẫn giữa chúng.
